ชาวจีนในสมัยโบราณกาลมีความเชื่อเกี่ยวกับสัตว์เทพ 4 ตน คือ มังกรเขียว เสือขาว หงส์แดง และเต่าดำ โดยเริ่มแรกมาจากการแบ่งท้องฟ้าออกเป็น 4 ส่วนตามทิศ คือ ตะวันออก ตะวันตก เหนือ ใต้ และได้สังเกตการเรียงตัวของกลุ่มดาวเทียบกับลักษณะของสัตว์ในตำนานที่ตนเองเชื่อ โดยทิศตะวันออกแทนกลุ่มดาวมังกรเขียว ทิศตะวันตกแทนกลุ่มดาวเสือขาว ทิศใต้แทนกลุ่มดาวหงส์แดง และทิศเหนือแทนกลุ่มดาวเต่าดำ ซึ่งแต่ละทิศจะครอบครองดาว 7 ดวง รวมทั้งหมดเป็น 28 ดวง ต่อมา สัตว์ทั้ง 4 ทิศก็ได้รับการยอมรับมากขึ้นเรื่อย ๆ จนเปรียบเปรยเป็นสัตว์เทพศักดิ์สิทธิ์ และได้ปรากฏในศาสตร์ต่าง ๆ ของชาวจีนหลากหลายสาขา อาทิ ดาราศาสตร์ ภูมิพยากรณ์ หรือแม้แต่การทหาร ซึ่งมีบทหนึ่งของตำราพิชัยสงครามได้กล่าวถึงการกำหนดทิศทางการเดินทัพไว้ว่า “ซ้ายเป็นมังกรเขียว ขวาเป็นเสือขาว ทัพหน้าคือหงส์แดง และเต่าดำคุมหลัง บัญชาการจากเบื้องบน นำปฏิบัติสู่เบื้องล่าง”
ความเชื่อเรื่อง 4 สัตว์เทพไม่ได้มีเฉพาะในประเทศจีนเท่านั้น ประเทศญี่ปุ่นและประเทศเกาหลีเองต่างก็มีความเชื่อในเรื่องดังกล่าวเหมือนกัน ซึ่งเป็นผลพวงมาจากการแลกเปลี่ยนและการถ่ายทอดทางวัฒนธรรมนั่นเอง โดยสัตว์เทพทั้ง 4 จะเรียกรวมกันว่า ซื่อหลิง (四灵) ในภาษาจีน หรือเรียกว่า ชิจิน (四神) ในภาษาญี่ปุ่น ซึ่งสัตว์เทพแต่ละตัวเป็นตัวแทนของทิศ ธาตุ และฤดูกาลที่แตกต่างกันไป ดังนี้
มังกรเขียว บ้างก็เรียกว่า มังกรฟ้า 青龙 (อ่านว่า ชิงหลง ในภาษาจีน, เซริว 青竜 ในภาษาญี่ปุ่น, ชอง-นยง 청룡 ในภาษาเกาหลี) มีลำตัวเป็นงู หัวเป็นกิเลน หางเป็นปลา มีเครายาว มีเขา เท้าคล้ายกรงเล็บ รูปลักษณ์เป็นมังกรเหิน สัตว์เทพแห่งทิศตะวันออก เป็นตัวแทนของฤดูใบไม้ผลิ สีประจำตัวคือ สีเขียวหรือสีฟ้า อยู่ในธาตุไม้ บางความเชื่อก็ว่าอยู่ในธาตุลม เป็นสัญลักษณ์ของคุณงามความดี ความอ่อนโยนสงบสุขและความมั่นคงของบ้านเมือง นอกจากนี้ยังใช้เป็นตัวแทนของจักรพรรดิ
หงส์แดง 朱雀 (อ่านว่า จูเชว่ ในภาษาจีน, ซูซาคุ 朱雀 ในภาษาญี่ปุ่น, ชูจัก 주작 ในภาษาเกาหลี) หงส์เป็นเจ้าแห่งปักษา และเป็นสัตว์มงคลชนิดหนึ่งของจีนมาแต่โบราณ ในตำนานกล่าวว่า หงส์มีรูปคล้ายไก่ฟ้า มีสีขนสลับลายเป็นประกาย มีนิสัยรักสะอาด ช่างเลือก (มีความละเอียดอ่อนประณีต) สัตว์เทพแห่งทิศใต้ ตัวแทนของฤดูร้อน สีประจำตัวคือ สีแดง อยู่ในธาตุไฟ เป็นสัญลักษณ์ของความรอบรู้ ความเป็นสิริมงคล และความจงรักภักดี มักถูกจับคู่กับ มังกรเขียว ในลักษณะตัวแทนของผู้ให้และผู้รับที่ทำให้เกิดความสมดุล นอกจากนี้ยังเป็นตัวแทนของจักรพรรดินี
เสือขาว 白虎 (อ่านว่า ไป๋หู่ ในภาษาจีน, เบียคโกะ 白虎 ในภาษาญี่ปุ่น, แพโค 백호 ในภาษาเกาหลี) เสือเป็นเจ้าแห่งสัตว์ป่าทั้งมวล สัตว์เทพแห่งทิศตะวันตก ตัวแทนของฤดูใบไม้ร่วง อยู่ในธาตุทอง มีสีขาว จึงกลายเป็น เสือขาว บางความเชื่อก็ว่าอยู่ในธาตุลม เป็นสัญลักษณ์ของการปกป้องและคุ้มครอง คอยขับไล่ปีศาจ เป็นราชาแห่งขุนเขา นอกจากนี้ยังถือเป็นสัญลักษณ์ในการรบและการทหาร
เต่าดำ 玄武 (อ่านว่า เสวียนอู่ ในภาษาจีน, เกมบุ 玄武 ในภาษาญี่ปุ่น, ฮยอนมู 현무 ในภาษาเกาหลี) มีรูปลักษณ์เป็นเต่า แต่มีเกล็ดคล้ายงู มีลักษณะร่วมกันของเต่าและงู บ้างใช้สัญลักษณ์เป็นรูปเต่าที่มีงูพันรัดกลางลำตัว สัตว์เทพแห่งทิศเหนือ ตัวแทนของฤดูหนาว อยู่ในธาตุน้ำ บางความเชื่อก็ว่าอยู่ในธาตุดิน เป็นสัตว์เทพที่มีสัตว์ตัวอื่นพ่วงมาด้วยนั่นก็คือ งู ที่พันอยู่รอบตัวนั่นเอง เต่าดำคือสัญลักษณ์ของความศรัทธา อายุที่ยืนยาว และมีความสุข
นอกจากนี้ บางความเชื่อก็เชื่อว่ามีสัตว์เทพตัวที่ 5 อยู่ ณ จุดศูนย์กลางของสัตว์เทพทั้ง 4 ทิศนี้ นั่นก็คือ มังกรทอง
มังกรทอง 黄龙 (อ่านว่า หวงหลง ในภาษาจีน, โอริว 黃龍 ในภาษาญี่ปุ่น, ฮวัง-นยง 황룡 ในภาษาเกาหลี) เป็นตัวแทนของธาตุดิน ประจำอยู่ ณ จุดศูนย์กลางของทิศทั้ง 4 ซึ่งเป็นตำแหน่งเดียวกับจุดศูนย์กลางของสวรรค์และจักรวาลทั้งหมด
ขอบคุณข้อมูล : เอกณัฏฐ์ สวัสดิ์หิรัญ TPA Press /www.tpapress.com/ประวัติศาสตร์จีนราชวงศ์ฮั่น
#ฮวงจุ้ย #ฮวงซุ้ย #ชัยภูมิ #สุสาน #มังกรเขียว #หงส์แดง #เสือขาว #เต่าดำ
ล่าสุด
